Kawa i jej wpływ na zdrowie jest przedmiotem licznych dyskusji. Czy jest szkodliwa? A może wręcz przeciwnie: działa prozdrowotnie? Sprawdzamy, co na ten temat mówią naukowcy i prezentowane przez nich wyniki badań.
Kawa – charakterystyka
To najpopularniejszy napój na świecie, pozyskiwany z krzewów kawowych, które naturalnie rosną w strefie międzyzwrotnikowej. Krzewy kawowe mają ciemnozielone liście oraz białe kwiaty, a owocem krzewu jest jagoda, w której znajdują się pestki i słodki miąższ. Pestki poddawane są paleniu, przez co nabierają walorów smakowych, a także intensywnego aromatu.
Mimo, że istnieje wiele gatunków krzewów kawowych, to zaledwie dwa z nich zdominowały rynek światowej produkcji kawy: kawa arabska i robusta. Kawa arabska to inaczej arabika. Jest produkowana w Brazylii, Meksyku, Kostaryce, Indiach i Kolumbii. Przez wielu uważana jest za najlepszą, ponieważ ma łagodny smak i pełniejszy aromat. Ma także mniejszą zawartość kofeiny od robusty. Z kolei robusta – inaczej kawa kongijska – jest uważana za gorszą gatunkowo, ponieważ jest stosunkowo gorzka. Uprawia się ją w Angolii czy Indonezji. Zwykle ten gatunek kawy wykorzystuje się do produkcji kawy rozpuszczalnej i espresso.
Kawa szkodzi zdrowiu? Wręcz przeciwnie!
Jak pokazują liczne badania (na końcu artykułu znajdziecie ich nazwy w bibliografii), składniki kawy korzystnie wpływają na zdrowie, a nawet zapobiegają rozwojowi niektórych chorób. Co więcej, picie kawy przedłuża życie, co zostało udowodnione naukowo. Korzystne działanie wykazuje m.in. główny składnik kawy, jakim jest kofeina, a także składniki poboczne, takie jak związki polifenolowe (kwas chlorogenowy, kawowy, chinowy) – ponieważ działają one antyoksydacyjnie, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.
Często słyszy się, że osoby, które zaczynają się zdrowo odżywiać, piją więcej wody i odstawiają kawę. Jak się okazuje, niesłusznie, ponieważ badania dowodzą, że kawa (badania z 2012 roku), a dokładniej – zawarta w niej kofeina – może zmniejszać łaknienie, a co za tym idzie, wspomaga zdrową dietę i odchudzanie osób otyłych. Filiżanka kawy dodaje energii, ma działanie moczopędne, może nawadniać. Co prawda kawa może przyczynić się do strat magnezu, jednak sama w sobie dostarcza go całkiem sporo, więc nie jest to aż istotne.
Dodatkowo okazuje się, że regularne picie kawy przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia nowotworów: okrężnicy, skóry, gardła, trzonu macicy, prostaty, gruczołu krokowego.
Prozdrowotne działanie kofeiny
Ponieważ głównym składnikiem kawy jest kofeina, skupimy się najbardziej na jej działaniu. Dlaczego tak chętnie sięgamy po nią rano? Okazuje się, że organizm przez cały czas działa na wysokich obrotach, a produktem ubocznym różnych procesów, które zachodzą w mózgu, jest m.in. adenozyna. Ta substancja przyłączana jest do receptorów mózgowych, co wzmaga poczucie bólu, zmęczenie i prowadzi do senności. I w tym miejscu na ratunek przychodzi kofeina, ponieważ pozwala ona na hamowanie receptorów adenozyny, co zapobiega przedwczesnemu poczuciu zmęczenia czy senności. Kofeina ponadto:
- przedłuża działanie adrenaliny i innych hormonów,
- zwiększa ilość tlenu i składników odżywczych, które są transportowane do naszego mózgu oraz mięśni,
- zwiększa wydzielanie kwasu żołądkowego,
- zwiększa częstość skurczów mięśnia sercowego,
- działa przeciwbólowo, co jest szczególnie ważne u osób aktywnych fizycznie (to właśnie adenozyna może być powodem szybszego przerwania treningu – kofeina może ją natomiast zablokować, więc dodatkowa jej porcja przed treningiem umożliwi pobicie dotychczasowych rekordów),
Ile można pić kawy dziennie?
Optymalne dawki kofeiny na dobę oscylują w okolicy 3 mg/kg masy ciała – ale warto zacząć od niższych dawek, ponieważ może się okazać, że nasz organizm jest wrażliwy na kofeinę. Zawartość kofeiny z filiżance kawy może ponadto różnić się w zależności od rodzaju kawy czy metody jej parzenia. I tak kolejno w kubku 250 ml znajduje się:
- ok. 85 mg kofeiny w kawie parzonej metodą przelewową,
- ok. 75 mg kofeiny w kawie rozpuszczalnej,
- ok. 3 mg kofeiny w kawie bezkofeinowej,
- ok. 40 mg kofeiny w kawie espresso (wyjątkowo inna pojemność – 30 ml).
W świetle aktualnych badań naukowych, u osób zdrowych bezpieczne jest spożycie do 400 mg kofeiny dziennie – co oznacza ok. 4 filiżanki kawy. Z kolei nadmierna ilość kofeiny może powodować nadpobudliwość, bezsenność, arytmię czy problemy żołądkowe. Śmiertelna doustna dawka kofeiny to 10 gramów. Biorąc pod uwagę to, ile znajduje się kofeiny w produktach żywnościowych, można uznać, że raczej nie jest możliwe jej przedawkowanie w taki sposób. Zatrucie może bardziej wystąpić, jeśli kofeina jest składnikiem leków czy suplementów, a te spożywamy w nadmiernych ilościach.
Dlaczego kawa jest zdrowa? Właściwości i działanie
Od dawna podejrzewano związek picia kawy z chorobami układu sercowo-naczyniowego, jednak związek ten jest inny, niż podejrzewano. Okazuje się, że kawa nie przyczynia się do nadciśnienia, a nawet ma działanie kardioprotekcyjne – co oznacza, że zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej i udaru (badane osoby wypijały dziennie 3-5 filiżanek kawy). Działanie to spowodowane jest zawartością kofeiny oraz kwasu chlorogenowego – substancje te osłabiają stres oksydacyjny, a to z kolei prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi i usprawnienia funkcjonowania nabłonka.
Kawa na choroby wątroby
Kawa działa ponadto świetnie na naszą wątrobę. W 2005 roku wykazano, że spożywanie powyżej 2 filiżanek kawy dziennie przez osoby ze zdiagnozowaną chorobą wątroby, doznają zgonu rzadziej niż te, które kawy nie piją. W innym badaniu z udziałem osób z marskością wątroby (zarówno alkoholową, jak i niealkoholową) wykazano, że spożywanie powyżej 4 filiżanek kawy na dobę wiąże się z lepszym przebiegiem leczenia. Włoscy naukowcy zaobserwowali ponadto, że picie kawy zmniejsza ryzyko zachorowania na raka wątroby o około 40%, a niektóre wyniki pokazują, że ryzyko to jest zmniejszone nawet o 50% przy piciu regularnie 3 filiżanek kawy na dobę.
Kawa na cukrzycę
Mamy też świetną wiadomość dla osób cierpiących na cukrzycę. Otóż badania z 2002 roku (przeprowadzonego w Holandii na dużej próbie) pokazują, że regularne picie kawy zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Istotne jest, że efekt ten był zależny od dawki, a konkretniej: spożywanie od 3 do 4 filiżanek dziennie redukuje ryzyko rozwoju cukrzycy o 21%, a picie 5-6 filiżanek – nawet o 27%. W 2014 roku przeprowadzono ponadto metaanalizę z udziałem ponad miliona osób, w tym 45 tysięcy osób ze zdiagnozowaną cukrzycą typu 2, podczas którego wykazano, że bez względu na to, czy kawa jest kofeinowa czy bezkofeinowa, wypicie 6 filiżanek dziennie tego napoju zmniejsza ryzyko rozwoju choroby o 33%. Naukowcy uważają, że kawa zmniejsza to ryzyko, ponieważ ma właściwości zmniejszające insulinoop*rność, a po drugie poprawia przemianę glukozy. Badacze nie wiedzą jednak, który dokładnie ze składników kawy jest tak korzystny – jedni wskazują kofeinę, inni natomiast związki polifenolowe.
Kawa przeciw chorobie Parkinsona
Naukowcy dowodzą, że jest związek między większym spożyciem kawy i kofeiny ze zmniejszoną zachorowalnością na chorobę Parkinsona. Ponadto w 2012 roku opublikowano badanie (czasopismo „Neurology”), z którego dowiadujemy się, że kofeina korzystnie wpływa na motorykę u osób z chorobą Parkinsona: ich zdolność do prawidłowego wykonywania różnych czynności jest większa.
Kawa a układ sercowo-naczyniowy
Po wypiciu kawy następuje chwilowe podniesienie ciśnienia tętniczego, ale u osób, które regularnie piją kawę, wzrost ten jest coraz mniejszy, aż w końcu u niektórych osób zanika całkowicie.
W 2006 roku opublikowano badanie, w którym wykazano, że istnieję większe ryzyko zawału serca aż o 50% w ciągu godziny od spożycia kawy – takie wyniki odnotowano u osób o siedzącym trybie życia i posiadających przynajmniej 3 czynniki rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. W tym samym roku opublikowano także inne badanie – jego wyniki odbiegają od wspomnianego, ponieważ dowiedziono, że ryzyko chorób sercowo-naczyniowych jest niższe o 24% u osób, które regularnie piją od 1 do 3 kaw na dzień. Udowodniono ponadto w innych badaniach, że codzienne picie kawy nie ma wpływu na niewydolność serca (m.in. badanie z 2011 roku przeprowadzone w Szwecji), a nawet może zmniejszać ryzyko tej choroby (wg fińskich badań ryzyko to zmniejsza się aż o 30% u kobiet, a u mężczyzn nieco mniej, ale działanie jest korzystne).
Kawa a cholesterol
Badacze dowodzą, że gospodarka lipidowa po spożyciu kawy również się zmienia, a konkretniej, w surowicy zwiększa się stężenie wolnych kwasów tłuszczowych. Badania przeprowadzone w ostatnich latach wskazują, że u osób regularnie pijących kawę obniża się nieznacznie frakcja cholesterolu LDL.
Kawa ma niezliczone zalety
Podczas konferencji Instytutu Żywności i Żywienia pt. „Kawa – wschodząca gwiazda prewencji chorób”, grono specjalistów przedstawiło liczne zalety picia kawy. M.in. prof. Mirosław Jarosz, który jest twórcą Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej z 2016 roku podkreślał, że obecnie liczne publikacje medyczne potwierdzają, jak dobroczynnym napojem dla naszego organizmu, zwłaszcza w prewencji chorób cywilizacyjnych, jest kawa.
„Wykazuje bardzo silny potencjał antyoksydacyjny – zawiera wiele różnych bioaktywnych związków, chroniących nasze komórki przed uszkodzeniami, czyli po pierwsze, działających w kierunku prewencji miażdżycy, udaru, zawału serca czy nowotworów złośliwych, a po drugie zmniejszających ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Mamy także liczne metaanalizy wykazujące wpływ kawy na zmniejszenie śmiertelności w wypadkach drogowych czy w wypadkach przy pracy. Jest to prawdopodobnie związane z lepszym przepływem krwi przez struktury mózgu, odpowiedzialne za postrzeganie, kojarzenie, czujność” – stwierdził prof. Mirosław Jarosz.
Dodał również, że ryzyko zgonu u osób pijących 4 filiżanki kawy, jest mniejsze o 52% w przypadku raka jelita grubego, który jest leczony chemioterapią. Ogólna umieralność jest też mniejsza, z powodu udaru czy zawału u tychże osób. Zatem kawa może spełniać pewną rolę w chemoprewencji.
Kiedy picie kawy jest przeciwwskazane?
Kawy nie należy pić przede wszystkim na czczo – wówczas jej działanie nie jest prozdrowotne i może rzeczywiście nam zaszkodzić. Po drugie, za tolerancję kawy odpowiadają czynniki genetyczne (osoby z wariantem GA lub AA genu CYP1A1 gorzej znoszą działanie kawy na organizm) – np. u niektórych osób po 1-2 filiżankach może zacząć boleć głowa lub zaczną one być bardziej podenerwowane. W takim przypadku lepiej odstawić kawę lub pić np. bezpieczną 1 filiżankę dziennie. Poza genami, na metabolizm kawy wpływa wiek, stan wątroby (w tym także enzymy wątrobowe), przyjmowane leki czy stan fizjologiczny. W ciąży np. nie poleca się pić więcej niż 1-2 filiżanki słabej kawy, ponieważ może ona niekorzystnie wpływać na rozwój płodu (w ciąży czas, w którym stężenie kofeiny we krwi spadnie o połowę, wynosi około 10 godzin, natomiast poza okresem ciąży czas ten zawęża się zaledwie do 3-4 godzin).
Kawa może być też przeciwwskazana osób, które miewają migreny lub zmagają się z chorobami układu pokarmowego, takimi jak: zgaga, refluks, zapalenie jelita grubego lub zespół jelita drażliwego, a także przy chorobie Leśniowskiego-Crohna. Co prawda zalecenia co do przyjmowania kofeiny w tych schorzeniach nie są do końca jednoznaczne (kawa z jednej strony ma działanie przeciwzapalne, ale z drugiej strony praktyka kliniczna składa się ku zaleceniu chorym unikania kofeiny), lepiej zachować ostrożność i unikać picia kawy.
Czy kawa rozpuszczalna jest tak samo zdrowa, jak mielona?
Wiele osób uważa, że kawa rozpuszczalna to coś bardzo chemicznego i niezdrowego. Nie jest to zgodne z prawdą, ponieważ kawa rozpuszczalna różni się od mielonej tylko procesem obróbki. Istnieją następujące metody przetwarzania kawy: liofilizacja, suszenie rozpyłowe i aglomeryzacja. W każdej z tych metod wymagane jest przygotowanie ziaren kawy, zaparzenie jej oraz przygotowanie ekstraktu, który zagęszcza się, a następnie wysusza, przez co powstają granulki – czyli kawa rozpuszczalna. Najbardziej zaawansowaną technologiczne metodą produkcji kawy rozpuszczalnej jest liofilizacja – taka kawa jest uznawana za najlepszą jakościowo (ma wówczas postać wielościennych kryształków). Najczęściej natomiast spotyka się kawę wytworzoną w procesie suszenia rozpyłowego – wówczas kawa ma postać granulek.
Obawy dotyczące kawy rozpuszczalnej zwykle wiążą się z zawartością w niej akrylamidu. To substancja powstająca w czasie obróbki termicznej. Składnik ten występuje np. w chipsach, frytkach, ciastkach i kawie. Akrylamid może występować tak naprawdę w każdej kawie, z tym że kawa rozpuszczalna może mieć go o wiele więcej. Co ciekawe, jak odkryły polskie badaczki, najwięcej akrylamidu zawierają substytuty kawy, a nie kawa rozpuszczalna czy ziarnista (kawa rozpuszczalna miała ok. 2 x więcej akrylamidu od kawy ziarnistej, ale mniej od kawy zbożowej). Warto mieć to na uwadze, ponieważ kawy zbożowe zwykle postrzegane są jak najzdrowsze. Badaczki nie stwierdziły natomiast znacznej różnicy między sposobami produkcji kawy (liofilizacja itd.), ani gatunkiem kawy, ale ciekawy jest fakt, że więcej akrylamidu wykryto w kawach jaśniejszych.
Czy nieco większa zawartość akrylamidu w kawie rozpuszczalnej to problem? Światowa Agencja Badań nad Rakiem uznaje akrylamid jako środek prawdopodobnie rakotwórczy, jednak jak zauważają badacze, dawki tej substancji zawarte w kawie są za małe, aby zwiększyć ryzyko nowotworu. A biorąc pod uwagę, że kawa sama w sobie ma składniki działające przeciwnowotworowo (osoby pijące kawę mają ok. 18% mniejsze ryzyko wystąpienia wielu nowotworów), sensowne wydaje się ograniczenie frytek czy chipsów zawierających akrylamid, a w zamian za to regularne picie kawy.
Pozostaje jeszcze pytanie, czy kawa rozpuszczalna nie traci swoich prozdrowotnych właściwości? Badania na to nie wskazują – właściwości chemiczne kawy nie poddają się silnym zmianom w czasie przygotowywania kawy rozpuszczalnej. Co więcej, kawa rozpuszczalna jest formą koncentratu, zatem składników prozdrowotnych może być w niej nawet więcej. Potwierdzają to badania – wykazano, że potencjach antyoksydacyjny kawy rozpuszczalnej jest większy niż kawy sypanej w tej samej ilości.
A jaka kawa na pewno może być szkodliwa? Odpowiedź jest prosta: wszelkie mieszanki kaw, typu kawa 2w1 czy kawa 3w1, ponieważ są to produkty pełne dodatkowych kalorii, cukru, barwników, sztucznych aromatów, które niekonieczne działają na korzyść naszego organizmu.
Bibliografia
- Wierzejska R., Kofeina – powszechny składnik diety i jej wpływ na zdrowie, Rocz. Państw. Zakł. Hig. 2012; 63 (2): 141–147.
- Andersen L. , Jacobs D. i in, Consumption of coffee is associated with reduced risk of death attributed to inflammatory and cardiovascular diseases in the Iowa Women's Health Study, Am. J. Clin. Nutr. 2006; 83 (5): 1039–1046.
- Bravi F., Bosetti C. i in., Coffee reduces risk for hepatocellular carcinoma: an updated meta-analysis, Clin. Gastroenterol. Hepatol. 2013; 11 (11): 1413–1421.
- Klatsky A., Morton C. i in., Coffee, cirrhosis, and transaminase enzymes, Arch. Intern. Med. 2006; 12; 166 (11): 1190–1195.
- Matysek-Nawrocka M., Cyrankiewicz P., Substancje biologicznie aktywne pozyskiwane z herbaty, kawy i kakao oraz ich zastosowanie w kosmetykach, Post. Fitoter. 2016; 17 (2): 139–144.
- Postuma R., Lang A., Munhoz R. i in., Caffeine for treatment of Parkinson disease. A randomized controlled trial, Neurology 2012; 79 (7): 651–658.
- Wierzejska R., Jarosz M., Picie kawy a ryzyko cukrzycy typu 2. Optymistyczne doniesienia naukowe, Przegl. Epidemiol. 2012; 66: 509–512.
- Nieber K., The Impact of Coffee on Health, Planta Med. 2017 Nov;83(16):1256-1263.
- Desbrow B., Biddulph C., Devlin B. i in., The effects of different doses of caffeine on endurance cycling time trial performance, J Sports Sci. 2012, 30, 2, 115-120.
- Ruhl C., Everhart J., Coffee and caffeine consumption reduce the risk of elevated serum alanine aminotransferase activity in the United States, Gastroenterology 2005; 128: 24-32.
- Wnęk D., Prozdrowotne właściwości kawy, Medycyna Praktyczna 2019.
- Kawa ma właściwości profilaktyczne i przedłuża życie, PAP 2018.
- Leszko A., Bała M., Jaeschke R., Picie kawy a ryzyko zgonu, Medycyna Praktyczna 2013/01.
FAQs
potwierdziły te wyniki. Kawa najprawdopodobniej obniża poziom insulinoodp*rności oraz poprawia metabolizm glukozy4. Naukowcy z Uniwersytetu Southampton w Wielkiej Brytanii, na podstawie badań obejmujących pół miliona osób, stwierdzili natomiast, że picie kawy obniża ryzyko rozwoju marskości wątroby5.
Na co źle wpływa kawa? ›
Na negatywne skutki picia kawy narażamy się wtedy, gdy po napój ten sięgamy zbyt często. Efektem przedawkowania kawy bywają m.in. bóle głowy i rozdrażnienie, a także niedobory magnezu oraz zakwaszenie organizmu.
Czy kawa niszczy nerki? ›
Czy kawa szkodzi nerkom? W umiarkowanych ilościach nie, a jednocześnie wspomaga działanie moczopędne, wspomagające wydalanie płynów. Zawsze warto zachować ostrożność w piciu kawy, gdyż jej nadmierne spożywanie może doprowadzić do powstawania kamieni nerkowych.
Czy codzienne picie kawy jest szkodliwe? ›
Zbyt dużo kawy dziennie
dorosłych, które mówi, że picie ponad czterech filiżanek kawy dziennie może odbić się negatywnie na naszej długowieczności. Jednak autorzy badania, zauważają jednocześnie, że już picie 28 filiżanek tygodniowo jest nieszkodliwe.
Jakie osoby nie powinny pić kawy? ›
Omijać ją powinny również osoby cierpiące na nadkwasotę, ponieważ kawa pobudza wydzielanie kwasu żołądkowego, oraz te z problemami z żołądkiem. Cierpiący na wrzody żołądka nie powinni jej pić nawet w wersji bezkofeinowej. Kobiety ciężarne i karmiące muszą pamiętać o tym, że kofeina przenika do łożyska oraz do mleka.
Czy kawa podnosi poziom cukru we krwi? ›
Poziom cukru we krwi może wzrosnąć po wypiciu kawy, nawet tej czarnej bez cukru, ze względu na zawartość kofeiny. Herbata czarna, zielona oraz napoje energetyczne mogą powodować wahania cukru we krwi szczególnie u ludzi chorych na cukrzycę.
Kiedy nie powinno się pić kawy? ›
Kawy nie warto również pić w porach zwiększonego wydzielania kortyzolu, czyli między godziną 8:00 a 9:00, następnie w godzinach popołudniowych między 12:00 a 13:00 oraz wieczornych około 17:30–18:30. Kortyzol jest „hormonem stresu”, który zmniejsza działanie kofeiny.
Co daje rezygnacja z kawy? ›
Wyciszysz ciało i umysł W pierwszych dniach od odstawienia kawy występuje zmęczenie, senność, „depresyjny” nastrój. Jest to związane z tym, że kofeina przestaje blokować receptory adenozynowe. W efekcie rozszerzone są naczynia krwionośne i występuje zmęczenie i ból głowy.
Ile można pić kawy dziennie? ›
Ile kaw dziennie można pić? Dorosły, zdrowy człowiek może przyjąć codziennie do 400 mg kofeiny. W praktyce należałoby więc zsumować zawartość kofeiny, która znajduje się w poszczególnych kawach przez nas spożywanych. Najczęściej jednak możemy pozwolić sobie na 3-4 kubki kawy dziennie.
Jakie są pierwsze objawy niewydolności nerek? ›
Główne objawy to: zmiana wyglądu i ilości moczu, ból w dole pleców, obrzęki, wzrost ciśnienia krwi. Rozpoznanie chorób nerek opiera się głównie na badaniach laboratoryjnych, w tym na badaniu ogólnym moczu, GFR, kreatyniny czy morfologii. Nerki to jeden z najważniejszych narządów w ludzkim ciele.
Banany to niezwykle zdrowe owoce bogate w potas oraz błonnik. Wykluczając alergię, chorzy cierpiący na choroby nerek powinni unikać ich spożywania.
Czy kawa podnosi ciśnienie krwi? ›
Freeman i współautorzy piszą: „Spożycie kawy często szybko podwyższa ciśnienie krwi u osób sporadycznie pijących kawę, ale na ogół nie u osób pijących ją regularnie. Duże metaanalizy wykazały brak istotnego klinicznego wpływu długoterminowego picia kawy na ciśnienie oraz na ryzyko nadciśnienia.
Co jest gorsze kawa czy herbata? ›
Oba napoje mają również pewne wady: kawa jest kwaśniejsza, więc bywa szkodliwa dla osób z problemami żołądkowymi, a także może powodować skoki ciśnienia. Herbata natomiast ogranicza przyswajanie żelaza i sprzyja szarzeniu zębów.
Dlaczego kawy nie powinno się pić na czczo? ›
Negatywne skutki picia kawy na pusty żołądek
u niektórych osób picie kawy może powodować bóle głowy, migreny i wysokie ciśnienie krwi, picie kawy z mlekiem (lub napojem roślinnym) na pusty żołądek może powodować duży pik poziomu cukru we krwi i utrudniać kontrole glikemii.
Dlaczego nie wolno pić kawy na czczo? ›
Nie ma dowodów naukowych na szkodliwe działanie kawy wypijanej na czczo. Okazuje się jednak, że po zjedzeniu śniadania czujemy się spokojniejsi, gotowi do pracy i mamy lepsze samopoczucie. Najlepiej i najzdrowiej zjeść je do 1-2 godzin po wstaniu, a przerwę kawową zrobić sobie za 1 lub 1,5 godziny od zjedzenia posiłku.
Jak pić kawę aby była zdrowa? ›
PIJMY NA ZDROWIE. kawy – od 2 do 3 filiżanek, czyli 300–450 ml dziennie – jest wręcz wskazane dla dorosłych, ponieważ chroni przed chorobami. „Kawa jest jednym z czynników zmniejszających ryzyko choroby wieńcowej serca – aż o 21 proc. W przypadku cukrzycy typu 2 jest to 25 proc.” – podkreśla prof.
Kiedy lepiej zrezygnować z kawy? ›
Jeśli pijesz kawę i uważasz, że na ciebie ona nie działa, oznacza to, że powinieneś na jakiś czas z niej zrezygnować. Wystarczy 10 dni kawowego detoksu, aby zauważyć korzystne efekty z odstawienia „małej czarnej”.
Jakie witaminy wypłukuje kawa z organizmu? ›
Kawa wypłukuje witaminy i minerały, takie jak witaminy z grupy B, magnez i wapń, dlatego zapaleni kawosze powinni zadbać o suplementację tych składników.
Czy można zrobić badanie krwi po wypiciu kawy? ›
Kawa, herbata i inne napoje a badanie
Przed badaniem zaleca się picie wody, jednak powinno unikać się kawy, herbaty ani soku, ponieważ może to zaburzyć wyniki badania.
Czy cukier 105 to dużo? ›
Cukier we krwi – jakie są normy? – Według standardów diabetologicznych prawidłowy zakres glikemii, czyli poziomu cukru we krwi na czczo, powinien wynosić do 99 mg/dl. Wynik pomiędzy 100 a 125 mg/dl uważany jest za nieprawidłową glikemię. Natomiast za prawidłowy poziom glukozy poposiłkowej uważa się wynik do 139 mg/dl.
Aby skutecznie obniżyć stężenie cukru rano na czczo (docelowy poziom wynosi poniżej 110 mg%) należy nie jeść późno kolacji, ograniczyć zawartość węglowodanów w posiłku wieczornym i nie spożywać na noc żadnych owoców.
Czym można zastąpić kawę? ›
Czarna herbata także może pobudzać i tym samym widnieć na liście zamienników kawy. Zawiera ona teinę – „herbaciany” odpowiednik kofeiny. Kolejnym rodzajem pobudzającego naparu jest yerba mate, czyli napój z suszonych liści i łodyg ostrokrzewu paragwajskiego, rośliny z Ameryki Południowej.
Co można pić zamiast kawy? ›
- Korzeń imbiru. Dodany do gorącej herbaty, zwykle w połączeniu z cytryną, będzie działał rozgrzewająco i pobudzająco. ...
- Zielona herbata. ...
- Ziarna kakaowca. ...
- Korzeń żeń-szenia. ...
- Guarana. ...
- Sok z buraka. ...
- Smoothie z trawy pszenicznej. ...
- Sproszkowany korzeń maca.
Co warto pić na czczo? Tak jak zostało wspomniane, po przebudzeniu najlepiej sięgnąć po szklankę niegazowanej wody. Możemy do niej dodać plasterek cytryny, a także łyżkę miodu. Takie połączeniu doda nam energii i zapewni odpowiednie nawodnienie organizmu.
Jak długo organizm oczyszcza się z kawy? ›
Jak szybko kofeina jest usuwana z naszego organizmu? U większości zdrowych dorosłych okres półtrwania kofeiny wynosi około 4 godziny, co oznacza, że w tym czasie jej stężenie we krwi zmniejsza się o połowę. Kofeina jest metabolizowana (przetwarzana) głównie przez cytochrom P450, enzym wytwarzany przez wątrobę.
Jaka ilość kawy szkodzi? ›
Spożywanie więcej niż pięć kaw dziennie to także niezbyt dobry pomysł. Taka ilość może powodować rozdrażnienie i bóle głowy, a nawet bezsenność. W dłuższej perspektywie nadmiar kawy może niekorzystnie wpłynąć na żołądek i ciśnienie.
Czy picie kawy szkodzi na serce? ›
Cztery kawy dziennie chronią serce przed uszkodzeniem. A to dlatego, że zawarta w niej kofeina wpływa dobrze na funkcjonowanie komórek mięśnia sercowego. Cztery kubki kawy z mlekiem albo cztery espresso dziennie mogą pomóc uratować nam życie.
Jaka kawa jest zdrowsza z mlekiem czy bez? ›
Kawa bez mleka będzie zdecydowanie mniej kaloryczna. Filiżanka małej czarnej jest tak niskokaloryczna, że nawet nie warto jej brać pod uwagę przy dziennym bilansie kalorycznym (a jeśli już koniecznie musicie, to proszę: 4 kcal). Kawa z mlekiem jest natomiast dużo bardziej kaloryczna.
W czym pomaga kawa? ›
Dowiedziono, że kawa poprawia krążenie krwi. Wpływa pozytywnie na pracę serca i naczyń krwionośnych. Picie kawy zwiększa przepływ krwi w naczyniach krwionośnych o prawie 30%. Dzięki temu prawidłowo dotlenione komórki są bardziej wydolne, a to poprawia ogólną kondycję naszego organizmu.
Czy kawa wypłukuje magnez z organizmu? ›
Zawarta w kawie kofeina, spożywana w dużych ilościach (więcej niż 400 mg co odpowiada 4 filiżankom mocnej kawy) ma właściwości moczopędne, co wpływa na wypłukiwanie z organizmu cennych elektrolitów takich jak sód, potas czy magnez. Udowodniono, że pijąc 4 filiżanki kawy dziennie tracimy 4 mg tego pierwiastka.
Unikaj nadmiaru potraw ze szczawiu, szpinaku, botwinki i rabarbaru, które są bogatym źródłem szczawianów sprzyjających tworzeniu się kamieni nerkowych. Kontroluj ilość zjadanego białka, bo dieta, której podstawą są wędliny, mięso i nabiał, zmusza nerki do wytężonej pracy.
Jak sprawdzić czy mam zdrowe nerki? ›
Badania służące ocenie stanu zdrowia nerek polegają na pomiarze w surowicy i moczu stężeń substancji wydalanych przez nerki, badaniach obrazowych nerek (np. urografia), oraz fizyko – chemicznym i morfologicznym badaniu moczu.
Ile pić wody przy niewydolności nerek? ›
Jak dbać o nerki? Przede wszystkim organizm trzeba nawadniać, to znaczy pić czystą wodę: 1,5-2 litrów dziennie, małymi łyczkami, przez cały dzień. Latem, w czasie upałów, powinniśmy pić nawet do 3 litrów czystej wody dziennie. Nie herbatę, nie kawę, nie słodkie, czy nawet rozcieńczone soki…
Czy przy chorych nerkach można jeść jajka? ›
Z diety należy wykluczyć mięso, wędliny, sery, jaja, ograniczyć mleko oraz produkty bogate w potas i fosfor. Ograniczenia dotyczą także podaży soli i płynów. Wyjątek to stadium wczesnego wielomoczu z zaleceniem picia dużej ilości płynów.
Czy sok z cytryny szkodzi na nerki? ›
Sok z cytryny obfituje w kwas cytrynowy, czyli związek, który zapobiega wiązaniu się wapnia i powstawaniu nierozpuszczalnych kamieni nerkowych. Picie wody z cytryną jest więc zalecane w przypadku problemów z kamieniami nerkowymi. Woda z cytryną nawadnia organizm i zawiera znacznie więcej elektrolitów niż sama woda.
Co pić na zdrowe nerki? ›
truska*wki, poziomki, agrest, zwłaszcza zmieszane z borówkami, gruszkami i żurawiną. Nie tylko orzeźwią i ugaszą pragnienie, ale i przyspieszą przemianę materii oraz pomogą w usuwaniu toksyn. Soki warzywno-owocowe najlepiej pić 3 razy dziennie po pół szklanki, przed posiłkiem.
Czy kawa wpływa na poziom cholesterolu? ›
Systematyczne spożywanie kawy, zwłaszcza niefiltrowanej, przyczynia się do wzrostu stężenia: cholesterolu całkowitego, lipoprotein o niskiej gęstości LDL (złego cholesterolu), trójglicerydów.
Jak obniżyć ciśnienie krwi w ciągu 5 minut? ›
Polega na znalezieniu na twarzy odpowiednich linii, które należy masować. Pierwsza linia zaczyna się poniżej płatka ucha i prowadzi w dół do szyi. Nie uciskamy jej, a delikatnie przesuwamy. Masaż powtarzamy dziesięć razy po obu stronach głowy.
Czy kawa przyspiesza bicie serca? ›
Przykładowo, kofeina owszem pobudza rano, ale podnosi również tętno, co może prowadzić do niepożądanych efektów ubocznych, takich jak lęk i bezsenność. To nie tylko picie kawy. To również napoje energetyczne, mocna herbata, czekolada a także niektóre leki. Niektóre z nich mogą spowodować nadmierne pobudzenie serca.
Czy kawa jest zdrowa czy nie? ›
Udowodniono, że picie kawy w umiarkowanych ilościach (3-5 filiżanek dziennie) zmniejsza ryzyko przedwczesnej śmierci, rozwoju chorób układu krążenia, zespołu metabolicznego, cukrzycy typu II czy niektórych nowotworów.
Herbata zielona pobudza organizm do pracy w sposób skuteczniejszy, dłuższy i przede wszystkim zdrowszy od porannego espresso, małej czarnej lub delikatnej białej kawy.
Co jest lepsze kawa czy energetyk? ›
Podsumowanie. Energetyk i kawa to napoje zawierające kofeinę, które znacznie różnią się zawartością składników odżywczych, ale zawierają podobny poziom kofeiny. Ze względu na przeciwutleniacze i niską kaloryczność kawa może być lepszym wyborem, jeśli codziennie spożywasz kofeinę.
Kiedy powinno się pić kawę? ›
Najwyższy poziom kortyzolu występuje w organizmie według różnych źródeł ok. 8:00 rano lub około 30-45 min po przebudzeniu, a później zaczyna spadać. Wobec tego, pierwszą poranną kawę powinniśmy wypijać nie wcześniej niż 2 godziny po przebudzeniu, między 9:00 a 11:30.
Czy kawa źle wpływa na wątrobę? ›
Nie. Kawa jest źródłem związków, które wręcz mogą chronić komórki wątroby i wspomagać ich regenerację, a także które działają przeciwzapalnie. Są to między innymi polifenole (antyoksydanty, w tym kwas chlorogenowy), diterpeny (w tym kafestol, kafeol), sterole roślinne, także sama kofeina nie jest dla wątroby szkodliwa.
Czy kawa z mlekiem szkodzi na jelita? ›
Na pytanie dotyczące tego, czy kawa szkodzi na jelita, znamy już odpowiedź – zdecydowanie nie.
Kiedy nie powinno się pić kawy? ›
Kawy nie warto również pić w porach zwiększonego wydzielania kortyzolu, czyli między godziną 8:00 a 9:00, następnie w godzinach popołudniowych między 12:00 a 13:00 oraz wieczornych około 17:30–18:30. Kortyzol jest „hormonem stresu”, który zmniejsza działanie kofeiny.
Jakie są skutki picia kawy z cytryną? ›
Jednak jedną z właściwości kawy z cytryną jest jej wyjątkowy skład, który wspomaga metabolizm i tym samym może również wpływać na utrzymanie prawidłowej masy ciała. Napój ten poprawia także perystaltykę jelit i pomaga je oczyścić, co także pozytywnie oddziałuje na układ pokarmowy i kondycję całego organizmu.
Czy picie kawy rozpuszczalnej jest zdrowe? ›
Ze względu na zawartość kofeiny przyspieszającej akcję serca osoby cierpiące na nadciśnienie powinny ograniczać spożycie kawy rozpuszczalnej oraz tej świeżo palonej. Negatywny wpływ na stan zdrowia osób niezmagających się z żadnymi chorobami może spowodować także picie zbyt dużych ilości tego napoju.
Czy można pić kawę przed badaniami? ›
Przed badaniem zaleca się picie wody, jednak powinno unikać się kawy, herbaty ani soku, ponieważ może to zaburzyć wyniki badania.
Czy kawa ma wpływa na wyniki badania krwi? ›
Wypita kawa lub herbata przed badaniem krwi może być przyczyną fałszywych wyników poziomu elektrolitów i glukozy. Dlatego też przed badaniem krwi należy zrezygnować z tych napojów.
Przed badaniem krwi na czczo nie wolno pić kawy, herbaty, napojów słodzonych. Tego typu napoje mogą być przyczyną fałszywych wyników badania, zwłaszcza badania poziomu elektrolitów i glukozy.
Czy picie kawy wydłuża życie? ›
Kawa wydłuża życie
Dowiedli, że regularnie spożywana kawa zmniejsza niebezpieczeństwo przedwczesnego zgonu niezależnie od przyczyny. W przypadku osób, które dziennie wypijały 4 filiżanki tego napoju, ryzyko przedwczesnej śmierci było (średnio) o 64 proc. niższe w porównaniu z tymi, które nie piły go wcale lub rzadko.
Co zrobić żeby wyniki krwi były dobre? ›
Badanie krwi lepiej robić na czczo
Ale to nie zawsze wystarczy. W przypadku analizy poziomu glukozy, cholesterolu, trójglicerydów czy leukocytów poprzedniego dnia należy powstrzymać się od jedzenia tłustych i słodkich potraw, także picia alkoholu. Od ostatniego posiłku nie może upłynąć mniej niż 8 godzin.
Jak kawa wpływa na morfologię? ›
Wypita o poranku kawa może być przyczyną fałszywie obniżonego poziom magnezu i zwiększonej zawartości glukozy we krwi. Aby uniknąć nieporozumienia i zbędnego stresu, przed morfologią ulubioną używkę zastąpcie szklanką wody mineralnej.
Ile godzin przed badaniem krwi nie można pić kawy? ›
Przez około dwanaście godzin przed pobraniem próbki, pacjent powinien powstrzymać się od posiłku, a także unikać w tym czasie picia herbaty oraz kawy.
Czy można pić kawę przed badaniem poziomu cukru? ›
Przed badaniem nie należy pić napojów alkoholowych lub zawierających kofeinę (mocna kawa, Coca-Cola, mocna herbata). Na badanie należy przyjść po spożyciu lekkiego posiłku, aby nie występowały spadki poziomu cukru we krwi.
Czego nie wolno robić przed pobraniem krwi? ›
Na pobranie krwi zgłosić się najlepiej rano (7.00 – 10.00) i na czczo (w miarę możliwości pacjent nie powinien przyjmować posiłku od godz. 18.00 do rana) oraz bez palenia papierosów. Nie wykonywać wcześniej wysiłku fizycznego, a przed pobraniem krwi odpocząć 10 – 15 minut w pozycji siedzącej.
Co jeść dzień przed badaniem krwi? ›
Powinieneś: być na czczo, czyli po 12 godzinach powstrzymywania się od spożywania pokarmów. Zaleca się, aby ostatni posiłek dnia poprzedzającego badanie był lekkostrawny. odpocząć przed pobraniem materiału co najmniej 15 minut.
Czy kawa wpływa na rozrzedzenie krwi? ›
Przede wszystkim trzeba dużo pić (co najmniej 1,5 litra płynów dziennie). Może to być woda, kompot, owocowa herbata. Picie kawy, mocnej herbaty oraz alkoholu ma działanie odwrotne. Te używki wręcz odwadniają, co jeszcze bardziej zagęszcza krew.
Czy powinno się pić kawę na czczo? ›
Nie ma dowodów naukowych na szkodliwe działanie kawy wypijanej na czczo. Okazuje się jednak, że po zjedzeniu śniadania czujemy się spokojniejsi, gotowi do pracy i mamy lepsze samopoczucie. Najlepiej i najzdrowiej zjeść je do 1-2 godzin po wstaniu, a przerwę kawową zrobić sobie za 1 lub 1,5 godziny od zjedzenia posiłku.
Tamtejsi naukowcy dowiedli, że kofeina, przyjmowana razem z cukrem, w znacznie większym stopniu stymuluje pracę mózgu, niż wtedy, gdy każda z tych substancji jest przyjmowana osobno. Zdaniem badaczy, równoczesne spożywanie kawy i cukru ma korzystny wpływ na takie funkcje mózgowe jak pamięć i uwaga.
Ile można pić kawy dziennie? ›
Ile kaw dziennie można pić? Dorosły, zdrowy człowiek może przyjąć codziennie do 400 mg kofeiny. W praktyce należałoby więc zsumować zawartość kofeiny, która znajduje się w poszczególnych kawach przez nas spożywanych. Najczęściej jednak możemy pozwolić sobie na 3-4 kubki kawy dziennie.
Co jest gorsze kawa czy herbata? ›
Oba napoje mają również pewne wady: kawa jest kwaśniejsza, więc bywa szkodliwa dla osób z problemami żołądkowymi, a także może powodować skoki ciśnienia. Herbata natomiast ogranicza przyswajanie żelaza i sprzyja szarzeniu zębów.
Czy warto zrezygnować z picia kawy? ›
Chociaż kawa poprawia koncentrację, wspiera serce oraz usprawnia trawienie i posiada wiele innych cennych właściwości, to jednak warto raz na jakiś czas z niej zrezygnować. Kawowy detoks przyniesie również wiele korzyści dla zdrowia, szczególnie osobom, które piją „małą czarną” w zbyt dużych ilościach.
