W artykule z2018 roku Andrew M. Freeman iwspółautorzy piszą: „Spożycie kawy często szybko podwyższa ciśnienie krwi uosób sporadycznie pijących kawę, ale naogół nie uosób pijących ją regularnie. Duże metaanalizy wykazały brak istotnego klinicznego wpływu długoterminowego picia kawy naciśnienie oraz naryzyko nadciśnienia. Brytyjska Narodowa Służba Zdrowia (National Health Service, NHS) wskazuje nabrak związku między piciem kawy irozwojem nadciśnienia”.
Zatem wnajnowszych rekomendacjach polskich, europejskich czy amerykańskich, kawa nie jest wymieniana jako czynnik ryzyka rozwoju nadciśnienia. Jako główne, związane zestylem życia czynniki ryzyka nadciśnienia, eksperci jednoznacznie wymieniają zbyt dużą zawartość soli wdiecie, otyłość oraz siedzący tryb życia. Zkolei wleczeniu nadciśnienia wszystkie towarzystwa naukowe wskazują nadoniosłą rolę leczenia niefarmakologicznego, wszczególności diety, nie podając szczegółowych zaleceń dotyczących spożycia kawy.
Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) wZaleceniach z2015 roku podkreśla, że postępowanie niefarmakologiczne – czyli właściwa dieta oraz zdrowy styl życia – stanowi nieodzowny element terapii nadciśnienia tętniczego ipowinno zostać wdrożone napierwszej wizycie lekarskiej uwszystkich chorych zpodejrzeniem nadciśnienia tętniczego, wtym również uosób zwysokim prawidłowym ciśnieniem. Specjaliści zwracają szczególną uwagę, że „dołączenie leczenia farmakologicznego nie zwalnia pacjenta oddalszego przestrzegania zasad zmian stylu życia.”
We wspomnianych Zaleceniach PTNT wskazuje nakorzystną rolę diety DASH jako elementu rekomendowanego postępowania niefarmakologicznego.
Jeśli chodzi orolę kawy, PTNT tłumaczy, że „dostępne dowody zbadań, głównie ocharakterze obserwacyjnym, nie wskazują nawyższe ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego lub wyższe wartości ciśnienia uosób regularnie pijących kawę”.
Wspólne stanowisko European Society of Cardiology (ESC) iEuropean Society of Hypertension (ESH):
- W Zalecenia ESC/ESH z2013 napisano: „jeżeli chodzi okawę, to wniedawnym przeglądzie systematycznym stwierdzono, że większość dostępnych badań (10 randomizowanych badań klinicznych i5 badań kohortowych) była niewystarczającej jakości, aby można było sformułować jednoznaczne zalecenia iopowiedzieć się za spożywaniem lub przeciwko spożywaniu kawy wodniesieniu donadciśnienia tętniczego”. Zaleca się dietę DASH.
- W najnowszych Zaleceniach ESC/ESH z2018 podano: „jeśli chodzi opicie kawy wykazano, że kofeina rzeczywiście ma efekt podwyższający ciśnienie krwi, jednakże jednocześnie picie kawy daje duże korzyści zdrowotne wodniesieniu doukładu sercowo-naczyniowego, co wykazano wostatnio przeprowadzonym systematycznym przeglądzie prospektywnych badań kohortowych obejmujących ponad 1 milion uczestników”.
Zalecane interwencje dotyczące stylu życia uosób znadciśnieniem tętniczym przedstawiają się następująco:
- Zmniejszenie spożycia soli domaksymalnie 5g/dzień.
- Ograniczenie spożycia alkoholu oraz unikanie nawet jednorazowego spożycia alkoholu wdużej ilości.
- Dieta ozwiększonej zawartości warzyw (w tym strączkowych), świeżych owoców, niskotłuszczowych produktów mlecznych, pełnoziarnistych produktów zbożowych, ryb, orzechów, nienasyconych kwasów tłuszczowych (oleje roślinne). Zaleca się małe spożycie czerwonego mięsa inasyconych kwasów tłuszczowych.
- Kontrola masy ciała, unikanie otyłości, szczególnie brzusznej.
- Regularne ćwiczenia fizyczne.
- Rezygnacja zpalenia tytoniu.
Jak widać wzalecanych interwencjach eksperci nie odnieśli się dospożywania kawy.
We wspólnych Zaleceniach American College of Cardiology (ACC) oraz American Heart Association (AHA) z2017 roku, dotyczących niefarmakologicznego leczenia osób znadciśnieniem oraz osób bez nadciśnienia, ale zpodwyższonym ciśnieniem, również nie ma zalecenia rezygnacji zespożywania kawy.
Kawa adieta DASH (najzdrowsza dieta naświecie)
Dieta DASH jest wzorcową dietą wleczeniu nadciśnienia, co wykazano wbadaniu DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension, Dieta wZapobieganiu iLeczeniu Nadciśnienia). Wpraktyce dieta ta jest bogata wwarzywa iowoce oraz niskotłuszczowe produkty mleczne, preferuje się wniej pełnoziarniste produkty zbożowe, uwzględnia ryby idrób oraz orzechy, natomiast ogranicza sól, czerwone mięso, słodycze inapoje zawierające cukier. Brak wniej zalecenia dotyczącego rezygnacji zespożywania kawy.
Warto podkreślić, że wczasie samego badania DASH oceniającego wpływ diety naciśnienie, dopuszczano picie 3 porcji napojów bezalkoholowych (w tym właśnie kawy), oprócz posiłków, które pacjenci otrzymywali wośrodku badawczym.
O znaczeniu diety DASH wprofilaktyce chorób sercowo-naczyniowych iredukcji ciśnienia tętniczego świadczy fakt, że już od7 lat właśnie DASH zajmuje pierwsze miejsce jako najzdrowsza dieta świata (złoty standard) wrankingu przygotowywanym przez wybitnych ekspertów medycyny idietetyki (na platformie internetowej U. S. News & World). Wroku 2018 znalazła się natomiast napierwszym miejscu ex aequo
z dietą śródziemnomorską, doktórej jest bardzo zbliżona. Warto przypomnieć, że Piramida Zdrowego Żywienia iAktywności Fizycznej opracowana przez ekspertów zInstytutu Żywności iŻywienia, jest zgodna zestandardami diety DASH, gwiazdy najzdrowszych dla człowieka diet świata.
Czytaj więcej:
Piramida Zdrowego Żywienia iAktywności Fizycznej
Kawa – wschodząca gwiazda prewencji chorób, prof. dr hab. n. med. Jarosław Jarosz
Kawa wpraktyce lekarza, dr Agnieszka Jarosz
Czy można zastąpić kawę?, mgr inż. Iwona Sajór
Jakie kawy pijemy?, dr Regina Wierzejska
